Geschiedenis & maatschappij
Over antisemitisme
Mark Mazower
‘Dat is een heleboel om één woord te laten betekenen,’ zei Alice op bedachtzame toon. - Lewis Carroll, Achter de spiegel en wat Alice daar aantrof Er zijn weinig woorden die zo’n zware lading hebben en tegelijkertijd zo vatbaar zijn voor misverstanden als antisemitisme. De term werd in de negentiende eeuw bedacht door Europeanen die assimilerende Joden zagen als bedreiging van hun etnisch-nationalistische idealen. Zij combineerden eeuwenoude vooroordelen met racistische pseudowetenschap en legden daarmee de basis voor de gruwelen van het nazisme en de Holocaust. Sindsdien is er volgens historicus Mark Mazower veel veranderd. Waar antisemitisme traditioneel een zaak was van politie
Over honderd jaar
Jonathan White
‘De democratie kan beroering, noodsituaties en verval overleven; waar het zich tegen teweer moet stellen, is de verwachting dat het einde in zicht is.’ – Jonathan White Het lijkt wel alsof we de toekomst zijn gaan ervaren als een onafwendbaar noodlot. We graven ons in om rampen als klimaatopwarming, oorlog en economisch verval zo lang mogelijk buiten de deur te houden; echt invloed lijken we er niet op te hebben. Waarom lukt het ons niet meer om samen aan een betere toekomst te bouwen? Hebben we dat ooit wél gekund? Jonathan White onderzoekt de ontwikkeling van de toekomst als politiek idee vanaf de Verlichting: de opkomst van toekomstvormende politieke bewegingen in de negentiende
Ongekend
Margriet van der Heijden
Newtons wetten, Einsteins relativiteitstheorie, Schrödingers kat, de Ampère of Mendelejevs periodieke systeem van elementen... Bijna iedereen kent natuurwetenschappelijke wetten, theorieën of eenheden die naar mannen zijn vernoemd. Maar naar vrouwen? Toch waren ze er al eeuwen: vrouwen die zich verdiepten in de natuurwetenschappen. Henrietta Leavitt ontwikkelde de methode waarmee Hubble de uitdijing van het heelal kon afleiden. June Almeida maakte voor het eerst de structuur zichtbaar van een verkoudheidsvirus dat de naam corona kreeg. Alice Ball ontwikkelde op Hawaii het eerste redelijk effectieve middel tegen lepra. Wie maar een beetje zoekt, komt er nog veel meer tegen: vrouwen die z