Winnaar van de NWO Eureka Boekenprijs 2009. Waarom is de ene mens goed en de andere slecht? Dit boek is een lang antwoord op die vraag. Het verklaart ‘moreel’ en ‘immoreel’ gedrag als uitdrukkingsvormen van vijf morele systemen. Vier ervan berusten op intuïties of emoties (de hechtingsmoraal, de geweldmoraal, de reinigingsmoraal, de samenwerkingsmoraal) en slechts één is rationeel (de beginselenmoraal). Al die moralen verplichten mensen om dingen te doen of te laten, maar op diverse gronden en verschillende manieren. Gemeenschappelijk aan alle moraal is dat die onze individuele vrijheid begrenst. Verplaetse vertelt wat we weten over de oorsprong en de ontwikkeling van de moraal

Shortlist Socrates Wisselbeker 2012 Breinwetenschappers zijn het er stilaan over eens dat de vrije wil niet bestaat. Onze bewuste beslissingen zijn de uitkomst van onbewuste processen waarover we geen ultieme controle hebben. De idee dat een bewust ‘ik’ aan de knoppen zit, is een illusie. Wat zijn de filosofische gevolgen van een onvrije wil? Rationeel beschouwd zijn we niet langer verantwoordelijk voor, of schuldig aan, wat we doen of denken. Verantwoordelijkheid vereist immers een vrije wil – die niet bestaat. Maar zonder schuld verliest het recht zijn klassieke grondslag en zonder blaam kun je niemand iets kwalijk nemen. We zitten met een filosofische waarheid die niet rijmt met o

Van oudsher brengt bloed mensen in vervoering. Bloed schrikt af, fascineert en windt zelfs op. Het brengt ons in een roes en maakt ons dronken, waardoor we opgaan in religie, jacht en slacht, geweld, oorlog, vechtsporten en horrorfilms. Biedt bloed ons de mogelijkheid om te ontsnappen aan de rationele en efficiënte wereld waarin we leven? Heeft bloed nog altijd iets mysterieus? Waar komt die magie van bloed vandaan? Aan de hand van persoonlijke ervaringen, religieuze tradities, westerse literatuur en filosofie, culturele, technologische en wetenschappelijke ontwikkelingen zoekt Jan Verplaetse in dit grondig gedocumenteerde en verhalende boek naar antwoorden. Jan Verplaetse